موشک هایپرسونیک چگونه کار میکند و ویژگی های آن چیست؟

خبر آزمایش موشک هایپرسونیک جدید چین جنجال‌های زیادی را در محافل نظامی و خارجی آمریکا ایجاد کرده است. کار به جایی رسیده که شخص جو بایدن رییس‌جمهور آمریکا از فعالیت‌های نظامی چین در این حوزه ابراز نگرانی کرده و دبیر کل ناتو هم از دستیابی پکن به تسلیحاتی که بتواند محدوده اروپا و آمریکا را به صورت مستقیم مورد هدف قرار دهد، ابراز نگرانی کرده است.

البته در مقابل چین چنین نگرانی‌هایی را رد کرده و آزمایش‌های انجام شده در طول 3 ماه گذشته را مربوط به تست یک سامانه قابل بازیافت فضایی دانسته است؛ سیستمی همانند موشک‌های فالکون 9 که قابلیت پرتاب ماهواره و بازگشت مجدد بر روی زمین را دارند.

با این حال داده‌های منتشر شده توسط رسانه‌های غربی از آزمایش یک سیستم پرتاب تسلیحاتی کم‌نظیر در دنیا خبر داده‌اند که نگاهی به آن جزییات بیشتری را در اختیار ما قرار می‌دهد.

موشکی با توان دور زدن زمین

به گزار ش سرتکس ،بر اساس اطلاعات منتشر شده موشک پرتاب شده توسط چینی‌ها در ابتدا موفق شده یک بار به طور کامل زمین را دور بزند و سپس محموله خود را بر روی زمین پرتاب کند. مشخص نیست که چنین موشکی از کدام نقطه پرتاب شده اما وسعت بالای خاک چین چنین اجازه‌ای را به آن می‌دهد. به نظر می‌رسد کلاهک پرتاب شده از نوع کلاهک‌های هایپرسونیک با قابلیت حرکت گلایدری در فضا است.

میزان خطای این سلاح در پرتاب اول توسط آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا نزدیک به 24 مایل عنوان شده است.

اگر این اطلاعات درست باشد چین اولین کشوری است که یک سیستم بمباران مداری موشکی را با قابلیت پرتاب کلاهک هایپرسونیک تلفیق کرده است؛ سیستمی به‌غایت خطرناک حتی برای آمریکا که بزرگ‌ترین زرادخانه هسته‌ای دنیا در اختیار دارد.

اما این سیستم نسبت به موشک‌های بالستیک عادی چه تفاوت‌هایی دارد که باعث واکنش آمریکایی‌ها شده است؟

موشک هایپر سونیک چیست؟

طبق اخبار تکنولوژی ،سیستم‌های هایپرسونیک به خاطر مانورپذیری بالا در زمان حرکت می‌توانند تهدیدبرانگیز باشند. این موشک‌ها در حین حرکت خیلی سریع می‌توانند مسیر خود را تغییر داده و کاری کنند که ردیابی و پیش‌بینی حرکتشان دشوار باشد. یکی از دیگر خطرات این دسته از موشک‌ها مقدار مسافتی است که طی می‌کنند.

توانایی حرکت موشک های هایپرسونیک جدید بسیار بیشتر از موشک‌های فروصوت ولی بسیار کمتر از موشک‌های بالستیک قاره‌پیماست. آمریکا، روسیه و چین هیچ‌کدام نمی‌توانند به خوبی این موشک‌های قاره‌پیما را ردیابی کنند.

فراصوت یا هایپرسونیک چیست؟

توصیف یک وسیله حامل به عنوان فراصوت (مافوق صوت) یا هایپرسونیک بدین معناست که سرعت حرکت آن از سرعت حرکت صوت بیشتر است. امواج صوتی در سطح دریا با سرعت 1225 کیلومتر بر ساعت و در ارتفاع 10,668 متری (یعنی ارتفاع حرکت هواپیماهای مسافربری) با سرعت 1067 کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کنند. سرعت هواپیماهای مسافربری 966 کیلومتر بر ساعت است، اما سامانه‌های فراصوت 5633 کیلومتر بر ساعت سرعت دارند، یعنی در هر ثانیه 1.6 کیلومتر را طی می‌کنند.

سامانه‌های فراصوت دهه‌هاست مورد استفاده قرار می‌گیرند. در سال 1962، زمانی که «جان گلن» از اولین سفر انسان به دور زمین برگشت، کپسولش با سرعتی فراتر از صوت به اتمسفر وارد شد. همه موشک‌های بالستیک قاره‌پیما از نوع فراصوت هستند و حداکثر به سرعت 24,140 کیلومتر بر ساعت می‌رسند. این موشک‌های بالستیک روی راکت‌های بزرگ سوار می‌شوند، به خارج از جو می‌روند و بعد دوباره وارد جو می‌شوند.

انواع موشک هایپر سونیک چیست؟

نسل جدید موشک‌های فراصوت هم سرعت بسیار زیادی دارند، اما به اندازه موشک‌های بالستیک قاره‌پیما سریع نیستند. موشک‌های جدید فراصوت روی راکت‌های کوچک‌تری سوار می‌شوند که آن‌ها را زیر جو زمین نگه می‌دارد.

موشک های ماورای صوتی یا هایپرسونیک طراحی شده اند تا به سلطه قدیمی موشک های بالستیک برای همیشه پایان دهند. همانگونه که اشاره کردیم این موشک ها قرار است سرعت سرسام آور موشک بالستیک را با دقت و مانورپذیری موشک های کروز ترکیب کنند؛ موشک هایی با سرعتی بین 5 تا 25 هزار کیلومتر در ساعت که به راحتی خواهند توانست هر نقطه ای از دنیا را هدف قرار دهند. این تسلیحات نوظهور فعلاً دو نوع اصلی دارند.

خرید شارژ تلفن همراه، شارژ مستقیم، کارت شارژ ، شارژ وایمکس ایرانسل، گیفت کارت، آنتی ویروس و پرداخت قبوض

نوع اول گلایدر هایپرسونیک یا اختصاراً HGV خوانده می شود و نوع دوم موشک های کروز هایپرسونیک یا اختصاراً HCM هستند.

همچنین پیشنهاد میشود مطلبی درباره خرید توئیتر توسط ایلان ماسک را نیز مطالعه فرمایید.

گلایدر ماورای صوتی، در حقیقت نوعی هواگرد بدون موتور است که برای رسیدن به ارتفاعی بین 40 تا 100 کیلومتری اتمسفر طراحی شده است. خود گلایدر بوسیله یک موشک قاره پیما پرتاب می شود و پس از رها شدن در لبه جو، به سوی هدف خود راهی می شود. به این ترتیب می توان تا آخرین لحظات پرواز گلایدر و پیش از شیرجه به سوی هدف، هدف نهایی آن را محرمانه نگاه داشت. وقتی که موشک به نزدیکی هدف خود رسید، ممکن است همانند موشک های کروز، مانوری احترازی را برای اجتناب از پدافند هوایی انجام دهد و در نهایت خود را به نقطه هدف بکوبد. انتظار می رود که چنین موشکی سرعتی بین 8 تا 20 ماخ داشته باشد.

نوع دوم یعنی موشک های کروز ماورای صوتی، از یک بوستر سوخت جامد برای شتاب گیری تا سرعت 4 ماخ کمک می گیرند. وقتی که موشک به سرعت ماورای صوت (فراتر از 5 ماخ) رسید، بوستر از موشک جدا می شود و موتور اسکرمجت (نوعی موتور جت که در سرعت های ماورای صوتی کار می کند) موشک بکار می افتد. به این ترتیب درون جو، موشک به سرعت کروز ماورای صوتی مشخصی می رسد که بیشتر طول پرواز با همین سرعت سپری می شود. این نوع موشک ماورای صوتی در ارتفاعی به مراتب بالاتر از هواپیماها پرواز می کند، اما همچنان ارتفاع پرواز آن از ارتفاع پرواز گلایدرهای ماورای صوتی یا موشک های بالستیک کمتر است، چون برای پرواز و استفاده از موتورهای اسکرمجت خود همچنان به هوا نیاز دارد.

با این حال همانند گلایدرهای ماورای صوت، این موشک ها هم در هنگام رسیدن به محدوده هدف درگیر مانور احتیاطی برای احتراز از پدافند هوایی می شوند و پس از ارتفاع گرفتن اولیه به سوی هدف خود شیرجه می روند. ارتفاع پرواز این موشک ها هم از ده ها کیلومتر تا صد کیلومتری جو را شامل می شود. ویژگی مهم دیگر این موشک های کروز ماورای صوتی این است که آنها می توانند هم کلاهک هسته ای و هم کلاهک متعارف را با خود حمل کنند و به این ترتیب بر خلاف موشک های بالستیک قاره پیما، تسلیحاتی اختصاصاً استراتژیک نیستند.

موشک هایپر سونیک چه توانی دارد؟

نشریه نشنال‌‌‌اینترست نوشته گزارش‌ها حاکی است زیکرون قادر است به سرعت حول و حوش ۹ ماخ برسد. این موشک برای حمله هم به اهداف زمینی و هم اهداف دریایی طراحی شده است. اواخر ماه دسامبر گزارش شد نیروی دریایی روسیه به زودی زیردریایی‌های خودش را به موشک‌های 3M22 مجهز خواهد کرد.

روسیه مهرماه سال جاری اعلام کرد برای اولین بار از یک زیردریایی، موشک کروز زیکرون را شلیک کرده است.

وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای روز 12 مهر اعلام کرده بود که زیردریایی «سورودوینسک» هنگام استقرار در دریای «بارنتز» این موشک را شلیک کرده و مواضع انتخاب‌شده را هدف قرار داده است.

برخی از کارشناسان غربی گفته‌اند که قدرت مانور، سرعت و برخی قابلیت‌های دیگر موشک‌های هایپرسونیک موجب می‌شود رصد و انهدام این موشک‌ها دشوار باشد.

روسیه یک ماه قبل‌تر در سالروز تولد ولادیمیر پوتین موشک زیکرون را از یک کشتی آزمایش کرده بود. رئیس‌جمهور روسیه پیش از این اعلام کرده بود، با توجه به افزایش تحرکات کشورهای غربی در قطب شمال، مسکو در نظر دارد حضور نظامی در این منطقه را تقویت کند.

«ولادیمیر پوتین» طی سخنرانی که در مارس سال ۲۰۱۸ انجام داده بود، گفته بود موشک‌های فراصوت بخشی از تسلیحات نسل جدید این کشور هستند که می‌توانند تقریبا هر نقطه‌ای را در جهان هدف قرار داده و از سپر موشکی ساخت آمریکا نیز عبور کنند.